Doula Nedir?
Doula, anneye mümkün olan en sağlıklı, en tatmin edici deneyimi yaşamasına yardımcı olmak için doğumdan önce, doğum sırasında veya doğum sonrasında anneye tavsiyede bulunmak, bilgi vermek ve fiziksel ve duygusal destek sunabilmek adına eğitilmiş bir kişidir. Doula kelimesi, kadın yardımcı veya ‘hizmet eden kimse’ anlamına gelen Yunanca ‘doulē’ kelimesinden gelir.
Doğum doulası, doğum yapan anneleri ve eşlerini hamilelik, doğum sırasında destekleyen bir kişidir. Doğum sonrası bir doula , dördüncü trimester olarak bilinen aylarda ve bazen de yenidoğanın ilk yılında ailelere yardım etme konusunda eğitilir. Birçok doula hem doğum doulası hem de doğum sonrası doula olmayı öğrenebilmektedir.
Doula ve ebe arasındaki ayrımı yapmak önemlidir . Ebeler, alanında üniversite diplomasını tamamlamış, lisanslı bir sağlık uzmanıdır.(genellikle nitelikli bir hemşiredir .) Doula ise, eğitimli bir tıp uzmanı değildir ve sağlık hizmeti tavsiyesi, tıbbi bakım, rahim ağzı muayeneleri veya fetal kalp izleme gibi klinik görevleri yerine getirmez. Rolleri farklı olduğu için, hamile bir anne hem ebe hem de doula hizmetlerini kullanmayı seçebilmektedir.
Doula Ne Yapar?
En basit ifadeyle doulalar, hamilelik, doğum ve doğum sırasında kadınlara ve ailelerine destek sağlar. Bebekleri doğduktan sonra da yeni anne adaylarına rehberlik etmeye devam ederler. Doula’nın uzmanlığından nasıl yararlanmak istediklerine karar vermek anne adaylarında farklılık göstermektedir.
Aşağıda doulaların yaptıklarının ve sağlayabilecekleri farklı destek türlerinin bir özeti yer almaktadır.
Doğum doulası , her biri rahatlık, güven ve güçlendirme sağlamayı amaçlayan dört alanda özetlenebilecek doğum desteği sunar:
bilgilendirici
- Çiftin doğumda farklı seçenekler hakkında kanıta dayalı bilgiler bulmasına yardımcı olur ve önerir.
- Tıbbi prosedürlerin meydana gelmeden önce veya gerçekleşmeden önce açıklanmasına yardımcı olur.
- Doğum sırasında neler olup bittiği konusunda doğum yapan kişiyi ve eşini bilgilendirir.
- Nefes alma, gevşeme, hareket ve konumlandırma gibi teknikler önerir.
- Partnerin doğum sırasında neler olduğunu anlamasına yardımcı olur.(örneğin, doğum yapan kişinin çıkardığı farklı sesleri yorumlamak)
Duygusal
- Doğum yapan kişinin doğumdan önce, doğum sırasında ve doğumdan sonra önemsendiğini hissetmesine ve gurur ve güçlenme duygusu hissetmesine yardımcı olur.
- Güven, teşvik ve övgü sağlar.
- Doğum yapan kişinin kendisini veya durumunu daha olumlu görmesine yardımcı olur.
- Doğum yapan kişinin ve eşin korkular ve kendinden şüphe duyma konusunda çalışmasına yardımcı olur
- Doğumdan sonra bilgi alır ve anneyi empatiyle dinler
Fiziksel
- Masaj, karşı basınç yoluyla dokunarak yatıştırır
- Işıkları kısmak ve perdeleri ayarlamak, müzik ve aromaterapi gibi sakin bir ortam yaratmaya yardımcı olur
- Hidroterapiye yardımcı olur (duş, küvet)
- Sıcak veya soğuk uygulama yaparlar
Doğum sonrası bir doula’nın görevleri şunları içerir:
- Ailenin ihtiyaçlarını değerlendirmek
- Öneriler ve yönlendirmeler sağlamak
- Bireyin ebeveynlik seçimlerinin duygusal desteği
- Teşvik ve olumlu olumlamalar
- Yenidoğan bakımı
- Emzirme danışmanlığı
- Şişelerin hazırlanması ve yıkama/temizleme/sterilizasyon
- Kordon ve sünnet bakımı
- Rutin oluşturma
- hafif ev işi
- Kardeş eğitimi ve geçiş dönemi
- Büyük kardeşlerin bakımı
- Alışveriş listeleri oluşturma
- Yemek alışverişi
Bazı araştırmalara göre, bir doula’nın duygusal desteği, bazı anne adayları için daha olumlu bir doğum ve doğum sonrası deneyim ile sonuçlanabilir. Potansiyel faydalar arasında doğum süresinin kısalması, doğum sırasında ağrı kesici ilaçlara ihtiyaç duyma olasılığının azalması, sezaryen doğum insidansının azalması, yeni annelerde anksiyete ve/veya depresyonda azalma ve doğum sonrası anneler için daha olumlu bir deneyim sayılabilir.
Bir Doula’nın Çalışma Ortamı Nasıldır?
Çoğu doula bağımsızdır ve kendi programlarını belirlerler. Genellikle evlerinden çalışırlar ve kadının bebeğini doğurmayı seçtiği hastaneye, doğum merkezine veya eve giderler. Çalışma saatleri esnek olsa da genellikle nöbetçidirler.