Jeodezi nedir?
Jeodezi diğer bir adıyla yer ölçümü, dünyanın modellenmesi bununla birlikte yerkürede ve dışında kalan alanın dört boyutlu koordinatlarının oluşturulduğu bir bilim dalıdır. Yerkürenin yüzeysel tespiti, ölçüm ve ağ sistemi oluşturularak zamansal anlamda değişimlerinin izlenebildiği bir alan meydana gelmektedir. Bu alanda görev alan ve iş sorumluluğuna sahip kişilere de jeodezist denmektedir.
Jeodezi uzmanı ne iş yapar?
Jeodezi uzmanları, dünyada ki herhangi bir bölgede belirlenen noktanın tam koordinatlarına ulaşabilmek için yer ölçümü yapabilen bilim adamlarıdır. Gerekli ölçümlerin yapılabilmesi için uydu görüntüleri ve yer araştırmaları yapmaktadırlar.
Jeodezi, üç ana bilimle ilgilenir. Bunlar;
- Geometrik şekli
- Uzayda yönelimi
- Yerçekimi alanı
Jeodezinin inceleme konuları arasında, dünyanın dönüşü, zamana bağlı değişkenlik gösteren gelgitler ve kutupların durumu yer almaktadır. Temel anlamda haritacılık ve topografya ilkeleri içermekte olan jeodezinin amaçları ve faaliyetleri sırasıyla şunlardır;
Doğayı tanıma faaliyetleri olarak
- Yeryuvarının şekil ve büyüklüğünün belirlenmesi
- Yeryuvarının yerçekimi kuvveti alanının belirlenmesi
- Yapay uydu yörüngelerinin belirlenmesi
- Yer dinamiği parametrelerinin belirlenmesi (Jeodinamik)
- Petrol ve maden arama
- Yer kabuğu güncel hareketleri ve heyelan bölgelerinde toprak hareketleri ile Baraj, Köprü gibi büyük yapılardaki deformasyonların belirlenmesi ve izlenmesi,
Doğayı Düzenleme faaliyetleri olarak
- Baraj inşaatı, Sulama-Kurutma
- Enerji Nakli
- Kara ve demiryolu yapımı
- Su getirme ve kanalizasyon
- Turizm
- Sanat yapılarının yapım ve denetimi
- Endüstri tesislerinin montaj ve denetimi
- Doğanın korunması ve çevre düzenlemesi gibi faaliyetlerde önemli sorumluluklar ve yükümlülükler üstlenir.
Jeodezistler, çalışmalarında somut ölçümlere ve hesaplamalara yer vermektedir. Matematik ve fizik alanında kendini geliştirmiş olan jeodezistler çeşitli uygulamalar için bu verileri kullanmaktadır.
Jeodezi uzmanları, dünyanın matematiksel özelliklerinin hesaplanması ve net olarak koordinatlarının belirlenmesi için arazi üzerinde inceleme yapar. Gelişmiş teleskoplar kullanarak gezegensel süreçleri takip eder ve ölçümler alır.
Uydu teknolojisinin gelişmesi ile uzaktan algılama ekipmanları kullanılmaya başlanmıştır. Bu süreçte coğrafi bilgi sisteminden destek alarak mesafe ölçümleri hesaplanır. Bu yöntem ile ayrıntılı haritaların oluşumu sağlanmaktadır. İki nokta arasındaki mesafenin bir mm arasında ölçümünü gerçekleştirebiliyor ve okyanus yüzeyinin yükselişini bir yılda kaç mm olduğunu hesaplayabiliyorlar.
Jeodezistler, sadece dünya üzerinde ki ölçümleri hesaplamaz, dünya ve gezegenler arasında bulunan birden fazla noktanın mesafelerini ölçerek hesaplama yapar. Jeodezi uzmanları, dünyanın topografik özelliklerini değiştiren küresel olayları inceler ve gerekli ölçüm ve hesaplamalarla analizini çıkarırlar.
Bir Jeodezistin işyeri nasıldır?
Jeodezi uzmanları çoğunlukla arazide sörveyör olarak çalışmaktadır. Jeodezistler, jeodezik sörveyör ve mühendislik jeodezisi olarakta bilinmektedir. Sağlam yüzeyler oluşturmayı amaçlayan jeodezi uzmanları mimarlarla çalışarak bina ve şehir planlamalarında yapısal olarak rol oynamaktadır.